Visitas

2009/05/25

Por que non en galego?

Por que non atopamos máquinas expendedoras que empreguen a nosa lingua? Por que non se usa máis o galego no comercio e na industria? E na igrexa? Por que non podemos mercar DVDs das películas que nos gustan subtituladas en galego? Por que non ...?

Isto mesmo se preguntan os gañadores do 1º premio do II Concurso Popular de vídeos "Mobilízate pola lingua" da Mesa pola Normalización Lingúística da zona de Lugo, que se fallou o 14 de maio.

O concurso pretendía que os rapaces e rapazas de toda Galiza gravasen cos seus teléfonos móbiles situacións da súa vida cotiá nas que tivesen problemas ou dificultades para poder expresarse en galego. Isto é o que nos mostran os integrantes do ENDL do CPI Cernadas de Castro de Lousame:

Por que en galego?

Poden elixir os pais a lingua no ensino?


Luís Villares, xuíz e coautor do Estatuto xurídico da lingua galega, cuestiona desde diferentes puntos os plans da Xunta. En 1994 o Tribunal Constitucional pronunciouse sobre a lei de normalización lingüística de Cataluña e deixou claro -resalta- que os pais non teñen dereito a elexir a lingua do ensino.

"Esa facultade correspóndelle só ao poder público". O feito de que quixese descargar nos pais a responsabilidade de determinar cal é a lingua vehicular do ensino sería unha abdicación dunha función que lle corresponde legal e constitucionalmente, e xa que logo, sería ilexítimo"

O xuíz é crítico ademai co modo en que se está emplegando o término libertade en todo este asunto. "Para que haxa liberdade de escolla ten que haber igualdade de condicións das linguas, e esa non é a situación que temos hoxe. E o que ten que facer a escola é precisamente prepararte para poder escoller"..

Ese papel obriga o Governo a unha protección especial do galego, engade. É así porque ten a obriga de fomentar a lingua que está en condicións sociolingüísticas desfavorables, tal e como contempla a Lei de Normalización Lingüística (1983), que é en sí unha asunción do poder lexislativo de que o galego está en desventaxa.

A obriga tamén reside no artígo 9.2 da Carta Magna, que lle obriga a promover as condicións para que "a libertade e a igualdade do individuo e dos grupos" sexan reais.

Máis do 50%, é lícito

Por iso -valora- a posibilidad de que máis de 50% do currículo se imparta en galego que recolle o decreto do bipartito é lícita, dacordo col principio da discriminación positiva para alcanzar a igualdade efectiva: "Para interpretar correctamente a lei temos que ter en conta os datos sociolingüísticos, que revelan unha perda progresiva de falantes e un ámbito raquítico no que o galego está normalizado. Todo o entramado social e desgaleguizador, e a única maneira que ten o poder público de neutralizalo é garantindo que no ensino se adquira unha maior competencia en galego".

O Tribunal Constitucional determinou ademais nos 80 que as leis de normalización deben ser de aplicación gradual e progresiva. "E iso obriga a que se vaia de menos a máis, e cun horizonte definido, nunca unha política de normalización regresiva", recalca el experto.

Facer o contrario, como parece agora pretender a Xunta de Galicia, iría en contra "da letra e o espírito" da Lei de Normalización, pero tamén da Carta Europea das Linguas Minoritarias, un tratado internacional que España debe cumprir, e que reza que a ensino terá que ser vehiculizado na lingua minorizada.

Ramón Piñeiro